Jonathan(18) woont begeleid op Rijnhove, maar voor hoe lang?
‘Tot mijn verjaardag zit ik safe. Ik heb verlengde jeugdzorg gekregen. Als ik negentien word moet de gedragswetenschapper dat opnieuw voor mij aanvragen. Ik moet zorgen dat ik voor die tijd op de wachtlijst sta voor een contingentwoning. Dan is de kans groot dat de gemeente mij hier laat blijven tot ik eigen woonruimte heb.’ Jonathan is achttien en woont begeleid op Rijnhove. Hoe lang hij mag blijven hangt niet af van hemzelf, zijn doelen of zijn behandeling. Dat bepaalt uiteindelijk de gemeente.
Stichting het Vergeten Kind
Stichting Het Vergeten Kind vraagt aandacht voor het verlengen van de jeugdzorg voor jongeren die achttien jaar worden. Jaarlijks moeten 3300 jongeren rondom hun achttiende verjaardag de jeugdzorg verlaten. Velen van hen zeggen daar nog niet klaar voor te zijn. Uit onderzoek van de stichting, onder 176 uithuisgeplaatste jongeren en 105 zorgmedewerkers, blijkt dat 22 procent van deze jongeren dak- of thuisloos raakten. Jonathan: ‘Als je in de jeugdzorg woont heb je nou eenmaal geen familie of netwerk waar je terecht kunt, anders zou je toch geen jeugdzorg nodig hebben?’
Te weinig gekeken naar wat je kan of nog niet kan
Jonathan werd op zijn achtste uit huis geplaatst. Een reeks instellingen, behandelgroepen en pleeggezinnen volgden. Nu woont hij op Rijnhove. ‘Ik deel een appartement met twee anderen. Wassen, koken, schoonmaken, alles doen we zelf. Begeleiders komen op afspraak langs.’ Jonathan noemt zichzelf heel zelfstandig, maar dat lukt niet iedereen. ‘Naar wat een jongere kan óf nog niet kan, wordt te weinig gekeken. Woon je op een behandelgroep en is je behandeling klaar? Dan moet je, hóp, door naar de volgende groep. Terwijl je daar misschien nog niet klaar voor bent.’
'Niet iedere jongere van achttien maakt verstandige keuzes.'
Te snel het nest uitgegooid
Jonathan ziet jongeren om zich heen onderuitgaan: ‘Ze worden te snel het nest uitgegooid. En waarom? Omdat de financiering stopt.’ Jonathan vindt het absurd dat jongeren op hun achttiende de jeugdzorg moeten verlaten: ‘Gebeurt dit echt in Nederland? Dat moet niet mogen. Je stroomt toch pas uit als je daar klaar voor bent?’
Afglijden
Of een jongere verlengde jeugdzorg krijgt toegewezen hangt sterk af van hulpverleners die zo’n aanvraag moeten onderschrijven en de bereidheid van de gemeente om de zorg te financieren. Er zijn gemeentes die jongeren verwijzen naar volwassenzorg. ‘Heel onverstandig’ zegt Jonathan: ‘Hier in Alphen kom je dan op allerlei plekken terecht. Je glijdt als jongere zonder goede begeleiding gemakkelijk af in drugsgebruik of criminaliteit. Niet iedere jongere van achttien maakt verstandige keuzes.’
De jeugdzorg kan beter
Jonathan studeert social work en loopt stage op een zorgboerderij. Zijn ambitie is groot: ‘Ik wil naar het HBO. Daarna ga ik aan de slag als groepswerker in de jeugdzorg. Uiteindelijk werk ik mijzelf op tot locatiedirecteur. De jeugdzorg kan beter. Veel beter.’
Wat is verlengde jeugdhulp?
Jongeren tussen de 18 en 23 jaar, verblijvend in de jeugdzorg, kunnen in specifieke situaties verlengde jeugdhulp aanvragen. Bijvoorbeeld wanneer de zorg niet gefinancierd kan worden vanuit de Wet Langdurige Zorg (WLZ), de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), de Zorgverzekeringswet (ZvW) of vanuit Justitie.
Gemeentes moeten per casus worden overtuigd van de noodzaak van een verlenging. Wanneer er geen passende voorziening voor deze doelgroep is ingekocht worden jongeren doorverwezen naar de reguliere volwassenenzorg, zoals het sociaal wijkteam of een dak- en thuislozenopvang. Door een gebrek aan opvang, betaalbare woonruimte en de kostendelersnorm is de hulp aan deze groep gebrekkig en raken jongeren dakloos. Ondanks interventies neemt het aantal zwerfjongeren al jaren toe.
Rijnhove
Op Rijnhove wordt gefaseerd toegewerkt naar zelfstandigheid. Jongeren starten in het Trainingshuis waar 24/7 begeleiding is. Daarna volgt verhuizing naar Home Support 2 en uiteindelijk 1. De aanwezigheid van begeleiding neemt af. Het aantal taken die de jongere zelfstandig doen, neemt toe. Met vragen kunnen de jongeren altijd terecht bij het Trainingshuis. Iedere jongere heeft een persoonlijk begeleider. Schoonmaken, koken, plannen en het zelf doen van financiën zijn doelen waaraan gewerkt wordt.