Hulpvormen

Gezinscoaching, Systeemtherapie en Relationele Gezinstherapie

Gezinscoaching
Een gezinscoach komt bij je thuis en gaat in gesprek over de (opvoed)vragen die er zijn. Dit kunnen allerlei vragen zijn; over hoe je grenzen moet stellen, hoe je een kind moet belonen, hoe je het beste om kunt gaan met een druk kind of juist een angstig kind. Of over hoe je als gezin met elkaar omgaat. Een gezinscoach kan dan gesprekken voeren met het hele gezin.

Het kan ook zo zijn dat wij na of tijdens een psychologisch onderzoek of na een behandeling een gezinscoach adviseren. Zo kunnen we je bijstaan in het toepassen van de handvatten die gegeven zijn. Deze kunnen bijvoorbeeld gericht zijn op hulp bij het omgaan en begeleiden van je kind met ADHD of autisme. Dit is slechts één voorbeeld; in de praktijk is er veel mogelijk en kan een gezinscoach op allerlei gebieden ondersteunen.

Systeemtherapie
Systeemtherapie is een vorm van psychotherapie en wordt ook wel relatie- en gezinstherapie genoemd. Het belangrijkste kenmerk van systeemtherapie is dat belangrijke naasten betrokken worden bij de therapie (zoals ouders en broers en zussen, of bijvoorbeeld grootouders of een vriend van het gezin). Tijdens de therapie is er veel aandacht voor de onderlinge interactiepatronen en de verbetering hiervan. Er wordt ook rekening gehouden met eventuele belangrijke afwezigen. Uitgangspunt is dat een probleem of een (psychische) klacht nooit op zichzelf staat. De sociale, relationele en culturele context speelt altijd een rol. De leefsituatie en relaties – samen het systeem – hebben invloed op problemen. Tijdens de therapie wordt besproken welke invloed omgevingsfactoren zoals school, werk, buurt, religie en cultuur hebben op het probleem en op alle betrokkenen.

Relationele Gezinstherapie
Relationele Gezinstherapie is een specifieke vorm van gezinstherapie die bedoeld is voor jongeren van 12 tot 18 jaar met gedragsproblemen én hun hele gezin, met als doel het verbeteren van de onderlinge relaties. Je leert bijvoorbeeld om anders met elkaar om te gaan en ruzies op een andere manier op te lossen. Ook leer je elkaar meer begrijpen als het gaat om wat iedereen in het gezin belangrijk vindt en leer je hoe je met problemen omgaat. Aan het eind van de therapie ga je hier ook buiten het gezin mee oefenen. Bijvoorbeeld op school, op het werk of met vrienden.

Jongerencoaching

Sommige jongeren ondervinden problemen bij de structuur van het dagelijks leven en/of bij sociale contacten, thuis of op school. Een jongerencoach ondersteunt en begeleidt jongeren om hen te helpen bij de uitdaging(en) waar zij tegenaan lopen. Op basis van de hulpvraag worden doelen gesteld. Hier werken we oplossingsgericht naar toe. Dat begint met het aanpakken van praktische problemen, waarna er ruimte ontstaat om te werken aan de problemen die aan de basis staan van de klachten. Als de jongeren dat willen, betrekken we het gezin en/of de omgeving (vrienden, familie of klasgenoten) daarbij.  

(Mentaliseren Bevorderende) Ouderbegeleiding

Kinderen beïnvloeden met hun gedrag hun directe omgeving en andersom. Problemen kunnen dan ook niet los gezien worden van de omgeving waarin kinderen leven en opgroeien. Het betrekken van ouders bij de behandeling is daarom belangrijk. De ouderbegeleider richt zich in eerste instantie op de ouders door hen uitleg te geven over de (opvoed)problemen van het kind en de effecten daarvan op de rest van het gezin (zie ook psycho-educatie). Soms zijn ouders hier al voldoende mee geholpen. 

In andere situaties is er meer nodig. De ouders worden dan betrokken bij de behandeling van hun kind, met als doel zo goed mogelijk te leren omgaan met de moeilijke opvoedingssituaties en het kind te kunnen ondersteunen bij de stappen in de behandeling. Ouders sluiten soms deels aan bij de behandelsessie van hun kind en ze krijgen tips en oefeningen mee voor het ondersteunen van hun kind en het aanleren van nieuwe opvoedvaardigheden. 

Soms is het voor ouders moeilijk om zich te verplaatsen in de behoeften, gedachten en gevoelens van hun kind. Het blijven vasthouden aan het eigen perspectief  kan leiden tot onbegrip en gevoelens van frustratie bij ouders en kind. Mentaliseren Bevorderende Ouderbegeleiding is dan passend. Het doel van de ouderbegeleiding is dan om ouders gevoeliger te maken voor de binnenwereld van hun kind waardoor ouders leren het gedrag en gevoel van hun kind beter te begrijpen. Dit leidt bij ouders vaak tot het makkelijker omgaan met stress en frustraties.

Psycho-educatie

Psycho-educatie is gericht op het geven van voorlichting en informatie over wat een bepaald psychiatrisch beeld (zoals ADHD of ASS) inhoudt. Psycho-educatie is bedoeld voor zowel ouders als het kind of de jongere en kan zowel individueel als in groepsverband gegeven worden. Psycho-educatie helpt om een helder beeld te krijgen van de problemen waar je kind of waar je zelf mee te maken kunt krijgen en waar deze problemen vandaan komen. Wanneer je snapt waarom je kind zich op een bepaalde manier gedraagt, ontstaat er ruimte voor acceptatie en leren jij en je kind middels praktische handvatten nieuwe vaardigheden voor het omgaan met dat gedrag.

Cognitieve Gedragstherapie

Cognitieve Gedragstherapie gaat ervan uit dat het niet de gebeurtenissen zelf zijn die een mens negatieve gevoelens en een bepaald gedragspatroon bezorgen, maar de 'gekleurde bril' waardoor hij/zij de dingen ziet. Wie leert deze negatieve gedachtes anders te interpreteren, krijgt een objectievere kijk op de eigen gevoelens en waarnemingen. Hierdoor kunnen negatieve gevoelens verdwijnen en zal het gedrag veranderen.

Cognitieve Gedragstherapie is een kortdurende, gestructureerde therapievorm die op het heden en de toekomst is gericht. Het verhaal van de cliënt is van belang. Samen met de behandelaar ga je ontdekken hoe de 'foute' denkgewoonte is ontstaan. Door trainingen in de behandelkamer, in het echte leven en door huiswerk kom je tot nieuwe gedachten en positiever gedrag. Bij kinderen worden ouders altijd betrokken bij de behandeling. 

Bij iHUB werken wij o.a. met de volgende erkende CGT programma’s (tussen haakjes de klachten waarvoor het programma bedoeld is):

• Bedwing je dwang (obsessieve-compulsieve stoornis)
• Doepressie (depressieve klachten)
• Pak aan (depressieve klachten)
• Minder angstig (angstklachten)
• Denken + doen = durven (angstklachten)
• Vol hoofd (ADHD)
• Ik ben speciaal (autisme)
• TF-CGT (trauma)
• Write junior (trauma)
• COMET individueel (negatief zelfbeeld)

Schematherapie

Met schematherapie wordt geprobeerd de oorsprong van gedragspatronen te doorgronden en te veranderen. Er wordt onderzocht wat de invloed is van ervaringen uit je jeugd en welke patronen je hebt in het dagelijks leven. Jezelf leren kennen zorgt ervoor dat je je beter kunt ontwikkelen en voelen en dat je beter voor jezelf kunt zorgen en durft op te komen. Je leert je behoeften te (h)erkennen en hier op een gezondere manier bij aan te sluiten.

Mentaliseren Bevorderende Therapie

Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) is een vorm van behandeling voor zowel kinderen vanaf 6 jaar als jongeren die moeite hebben met het reguleren van emoties. Ze hebben vaak ruzie, zijn snel boos of voelen zich alleen of onzeker, waardoor ze vastlopen thuis, op school, op het werk of in vriendschappen.

MBT kan helpen voor kinderen met hechtingsproblemen en jongeren met zelfbeschadigend gedrag en (dreigende) persoonlijkheidsproblematiek, zoals een borderline persoonlijkheidsstoornis. Het doel van MBT is dat het kind of de jongere gaat ontdekken hoe hij/zij over zichzelf en anderen denkt, wat hij/zij daarbij voelt en hoe dat zijn/haar reacties op anderen bepaalt.

MBT voor kinderen verschilt van die voor jongeren of volwassenen. Een kind volgt MBT altijd in combinatie met ouderbegeleiding of gezinscoaching. Jongeren en volwassenen krijgen individuele gesprekken.

Imaginaire Exposure en Imaginaire Rescripting

Imaginaire Exposure
Imaginaire Exposure is een vorm van Cognitieve Gedragstherapie die gebruikt wordt bij traumaverwerking. Door telkens weer je traumatische gebeurtenis te beschrijven, ga je de herinnering minder vermijden. Zo is er ruimte voor de verwerking. Door het herhaaldelijk te vertellen, wen je aan de angst en neemt deze geleidelijk af. Ook de emoties die met deze herinnering gepaard gaan kunnen afnemen. Je krijgt meer controle over hoe je je voelt als je terugdenkt aan die gebeurtenis. Je ervaart dat je het aankan om eraan te denken. Daarnaast zorgt de Imaginaire Exposure ervoor dat de naarste herinnering een bredere context krijgt. Het wordt een verhaal met een begin en een eind in plaats van alleen een herinnering aan het allernaarste moment. Door deze verwerkingsmechanismen zullen de traumaklachten afnemen.

Imaginaire Rescripting

Imaginaire Rescripting is een andere techniek die gebruikt wordt bij het behandelen van trauma’s, persoonlijkheidsproblematiek, wanneer er sprake is geweest van verwaarlozing of wanneer jongeren / (jong)volwassenen in hun vroegere jeugd iets tekort zijn gekomen. Tijdens de behandeling wordt er steeds een klein deel van de herinnering aan een traumatische ervaring opgeroepen en deze wordt samen met de therapeut als het ware herschreven. Je beeldt je in hoe je zou willen dat de gebeurtenis afloopt en je verbeeldt je ook dat je dit uitvoert. Hierbij maak je contact met je eigen behoeften, maar leer je ook om gedrag te verbinden aan je gevoel. Je leert bijvoorbeeld om met gevoelens van machteloosheid of boosheid om te gaan.  

EMDR

EMDR (Eye Movement Desensitization & Reprocessing) is een kortdurende, effectieve behandelmethode om vervelende ervaringen of nare gevoelens te verwerken. EMDR wordt veel toegepast bij blijvende klachten als gevolg van één of een reeks nare gebeurtenis(sen), bijvoorbeeld een (verkeers)ongeluk, een overval, medische handelingen en pesterijen. 

De therapeut zal samen met jou kijken naar één of meerdere nare gebeurtenissen uit je leven. Tijdens de behandelsessies wordt er informatie verzameld over deze traumatische gebeurtenissen. Je wordt gevraagd de gebeurtenis(sen) opnieuw voor de geest te halen. Tegelijkertijd wordt er een afleidende stimulus gebruikt (e.g. oogbewegingen, geluid, tapjes, buzzers). Hierdoor worden bepaalde overtuigingen over jezelf, anderen of de wereld minder geloofwaardig en vermindert of verdwijnt de lading van gevoelens die met de gebeurtenis gepaard gaan.

Theraplay en NIKA

Theraplay 

Theraplay is een behandelmethode gericht op het verstevigen van de ouder-kindrelatie; de hechting tussen ouder en kind. Bij Theraplay begeleidt de therapeut het contact tussen ouder en kind middels speelse, verzorgende, uitdagende en ontwikkelingsgerichte activiteiten met als doel de vertrouwensband tussen de ouder en het kind te versterken. Als ouder leer je in de behandeling hoe je je gedrag nog meer op je kind kan afstemmen, zodat het kind zich begrepen voelt en je als ouder voelt dat je hem/haar kan helpen bij de omgang met diens emoties. Hierdoor leert het kind zichzelf via zijn ouder(s) beter kennen en kan het zijn gevoelens zelf beter reguleren. Al spelende oefenen ouder en kind op deze wijze een nieuwe manier van omgang met elkaar.   

NIKA 

NIKA richt zich op kinderen (en hun ouders) van 9 maanden tot 6 jaar die een verhoogd risico lopen op gedesorganiseerde hechting of signalen laten zien van verstoord hechtingsgedrag. Eén van de factoren die van belang zijn voor een gezonde ontwikkeling van een kind is een veilige hechting aan de opvoeders. Soms ontstaat die veilige hechting niet of onvoldoende. Dan kan er sprake zijn van bijvoorbeeld verstoord hechtingsgedrag. Tijdens gemiddeld vijf sessies wordt, met behulp van videofeedback, psycho-educatie en huiswerkopdrachten, verstorend en beangstigend opvoedgedrag van de ouders afgeleerd en sensitief opvoedgedrag aangeleerd.

Video Home Training

Video Home Training (VHT) is een vorm van professionele begeleiding of hulpverlening voor gezinnen met problemen in de opvoeding. Door analyse van korte video-opnames van de alledaagse omgang thuis, wordt zichtbaar wat goed loopt in de communicatie en wat verbeterd kan worden.   

De video-opnames worden door de begeleiders samen met de ouders besproken en geanalyseerd, met als doel de ouders helder zicht te geven op het functioneren en de behoeftes van het kind. Hierdoor zijn de ouders (weer) beter in staat het kind op een positieve manier te ondersteunen bij zijn ontwikkeling.

De ervaring wijst uit dat de meeste ouders bij het terugkijken van de beelden, zelf (met behulp van micro-analyse van de beelden) goed kunnen zien wat hun kind nodig heeft en vervolgens kunnen formuleren hoe zij hun eigen handelen kunnen afstemmen op de behoeftes van hun kind(eren).

Speltherapie

Speltherapie is een vorm van (psycho)therapie waarbij spel als middel gebruikt wordt om een kind te begrijpen en de gestagneerde ontwikkeling van kinderen weer op gang te brengen. 

Voor veel kinderen is het moeilijk om te praten over hun gevoelens of over problemen. Zij kunnen nog niet nadenken of praten over een situatie, zoals een volwassene dit kan. Ingrijpende gebeurtenissen kunnen de ontwikkeling van een kind hinderen, als het geen manier kan vinden om deze te verwerken. Spel geeft kinderen de gelegenheid om te ontspannen, gedachten, gevoelens en wensen van zichzelf en anderen te ontdekken en ervaringen te verwerken. Spel is de taal van het kind. De speltherapeut leert via het spel de belevingswereld van het kind begrijpen: zo kijkt dit kind naar déze situatie.  

Speltherapie is passend bij problemen met het uiten van gevoelens zoals boosheid, angst of verdriet, bij kinderen met weinig zelfvertrouwen, bij kinderen die last hebben van overprikkeling en deze gevoelens niet kunnen reguleren, bij trauma en hechtingsproblematiek, het ervaren van moeilijkheden in contact met leeftijdsgenoten of met volwassenen en bij gedragsproblemen.

Signs of Safety

Signs of Safety is een aanpak die tot doel heeft om de veiligheid en onveiligheid van kinderen in kaart te brengen en om de veiligheid van kinderen in samenwerking met het gezin en het netwerk te vergroten. Veiligheid voor kinderen is essentieel. Andere vormen van behandeling kunnen pas effect hebben als de context waarin kinderen opgroeien veilig is. Deze aanpak sluit naadloos aan bij onze systeemgerichte werkwijze waarbij we voor elke hulpvraag een plan op maat maken.

In Signs of Safety worden in samenwerking met het gezin de krachten en zorgen in kaart gebracht rondom veiligheid. Ook wordt het netwerk erbij betrokken zodat het gezin samen met het netwerk kan toewerken naar afspraken die het veiliger maken voor de kinderen. Door middel van methodieken met tekeningen krijgen de kinderen uitleg, maar ook een stem, zodat zij ook betrokken worden.

Geweldloos Verzet

Geweldloos Verzet is een methode voor ouders om agressief en destructief gedrag van jongeren te stoppen en hen (weer) verantwoordelijkheid te leren dragen voor hun eigen welzijn en gedrag. Wanneer de klachten, het storende gedrag of de stoornissen van kinderen overheersen en allesbepalend zijn én wanneer ouders, docenten en ook hulpverleners zich toenemend machteloos gaan voelen, kan de methode Geweldloos Verzet helpen om vicieuze cirkels te doorbreken.

De kern van deze benadering is een houding van aanwezigheid en investeren in het kind in combinatie met een duidelijke stellingname van ouders, leraren en hulpverleners tegen het ongewenste gedrag op een vastberaden, maar strikt geweldloze en de-escalerende wijze. Anders gezegd: "wij geven niet op en we geven jou niet op; we zijn er van overtuigd dat er andere oplossingen zijn en dat jij die kunt en wilt vinden". 

Bij iHUB hebben we een groepsaanbod voor ouders om deze methodiek zelf te kunnen toepassen in hun eigen gezin. Soms wordt er gekozen voor een individueel aanbod voor ouders. 

Psycho Motorische Therapie en Running Therapie

Psycho Motorische Therapie
 Het doel van Psycho Motorische Therapie (PMT)  is het verminderen of wegnemen van klachten door er op een lichamelijk actieve manier aan te werken. Klachten zoals somberheid, angst, prikkelbaarheid, onzekerheid tegenover anderen, spanningen of eetproblemen hebben ook een lichamelijke kant. Daarom richt een psychomotorisch therapeut zich met name op wat het lichaam aangeeft. Je leert probleemsituaties anders te benaderen en beperkingen te accepteren. Met behulp van PMT word je je meer bewust van je eigen gedachten en gevoelens, sterke kanten en waar je moeite mee hebt.

Running Therapie

Running Therapie is een vorm van PMT. Hierbij gaat het om het therapeutisch toepassen van wandelen, hardlopen of nordic walking als bewegingsvorm bij psychische klachten. Het is een aanvullende en ondersteunende vorm van therapie die een goede combinatie vormt met verbale vormen van behandeling en/of medicatie.

Farmacotherapie  

In sommige gevallen is het wenselijk om, in plaats van of in combinatie met een andere vorm van therapie of coaching, medicatie in te zetten om klachten te verminderen of weg te nemen. Dit heet Farmacotherapie. Onze psychiaters en artsen kunnen medicatie voorschrijven en het effect samen met andere behandelaars monitoren. Een bekend voorbeeld van farmacotherapie is medicatie bij ADHD.