Hans in gesprek met… Danial
Vaak lezen we in de media over het falende systeem van jeugdzorg. Maar hoe zit dat achter de schermen? Hoe gaan medewerkers om met de uitdagingen van ons vak? In deze serie gaat Hans du Prie in gesprek met medewerkers van iHUB. Deze week vertelt Danial Sharifi, locatiemanager van Antonius, over zijn ervaringen en actuele dilemma’s in de JeugdzorgPlus.
Antonius is een kleinschalige instelling voor residentiële jeugdzorg in het Noord-Hollandse Castricum. Jongeren van 12 tot 18 jaar met allerlei gedragsproblemen krijgen hier specialistische hulp en behandeling. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de vernieuwende aanpak JouwZorg, waarin meer aandacht is voor de intrinsieke motivatie van een jongere en zijn systeem.
Locatiemanager Danial legt uit: “Wij werken niet vanuit een standaard behandelsetting, waarbij eenzelfde problematiek steeds op dezelfde manier wordt benaderd. Ieder kind vraagt om een andere aanpak. We hebben oog voor wat de jongere zelf wil en handelen in samenspraak met de ouders of verzorgers. Daartoe hebben we de kort-systemische interventie JouwZorg ontwikkeld, waarin we echt naar de gehele leefomgeving van het kind kijken. Zo wordt samen met het gezin en het informele netwerk, waaronder vaak een JIM (Jouw Ingebrachte Mentor), besloten welke route nodig is om de jongere weer te laten ‘terugkeren’ in de maatschappij.”
Ouders betrekken bij zorg? Nee, andersom.
“Wat vinden ouders er in het algemeen van dat ze bij jullie intensief betrokken worden bij de zorg van hun kind?”, vraagt Hans. “Eigenlijk is dat natuurlijk een gekke vraag, die me vaker wordt gesteld,” lacht Danial. “Je moet het namelijk andersom zien. Zij zijn er juist vanuit hun ouderrol vanaf het begin bij. Wij als hulpverleners komen pas kijken als de ouders het niet (meer) zelfstandig voor elkaar krijgen. Het is dan ook niet natuurlijk als de autonomie volledig van hen wordt afgepakt, wat nog vaak gebeurt in gesloten instellingen. Door hen juist mede verantwoordelijk te maken, voelen we de boosheid bij ouders afnemen en komen ook zij weer in hun kracht. Zo groeit een gezin eerder naar elkaar toe, dan uit elkaar.”
Van tralies naar openheid en gezamenlijkheid
JouwZorg is een belangrijke stap naar meer openheid in de gesloten jeugdzorg – een ontwikkeling die aansluit bij de beoogde transformatie en innovatie van de jeugdzorg vanuit de overheid. JeugdzorgPlus organisatie Horizon, waarvan Antonius een locatie is, neemt hierin als voorloper zijn verantwoordelijkheid door zich het ambitieuze doel te stellen om in 2030 helemaal geen gesloten afdelingen meer te hebben. Een beweging naar zo ambulant mogelijke zorg; iets wat niet gemakkelijk is als je kijkt naar de zwaarte en complexiteit van de problematiek van JeugdzorgPlus-jongeren.
“Opvallend is dat eigenlijk iedereen het wel eens is met die transformatie. Het is niet goed voor jongeren om achter tralies op te groeien. Maar als het er op aankomt, willen buurtbewoners diezelfde jongeren niet in hun eigen achtertuin,” vertelt Danial. “Dat wekt namelijk angst op en voelt onveilig voor hun eigen gezin en kinderen. Iets wat natuurlijk heel begrijpelijk is, zeker wanneer er een verschrikkelijk incident heeft plaatsgevonden waar een JeugdzorgPlus-jongere bij betrokken was. Maar aan de andere kant trekt zo eigenlijk iedereen zijn handen er vanaf, terwijl we juist samen, met z’n allen, die jongeren – ónze kinderen – zouden moeten opvangen om ze de kans te geven beter te worden. Pas dan kunnen we werken aan een duurzame oplossing voor ons állemaal.”
Kritiek is welkom, maar wel opbouwend en feitelijk
Deze zoektocht biedt veel kansen, maar gaat natuurlijk niet zonder vallen en opstaan. “Inherent aan een beweging van achter de schermen naar een meer open houding en een stap naar voren, is het krijgen van meer kritiek. Wat vind je daarvan?”, vraagt Hans.
“Wij staan volledig achter deze aanpak, en met ons al vele anderen. Vrijwel alle zorginstellingen steunen onze visie, evenals diverse gemeenteraden. Maar het kost natuurlijk alsnog veel tijd en energie om sceptici ervan te overtuigen dat dit de juiste koers is. En dat is zonde, want als iedereen op zijn eigen niveau een stukje verantwoordelijkheid zou pakken, zou het allemaal veel sneller kunnen gaan en zouden we ons echt kunnen focussen op waar het allemaal om gaat: de zorg voor onze kinderen en jongeren.”
Danial doelt op de storm aan negatieve uitingen op social media waar Antonius de afgelopen maanden mee te maken had. “Het over en weer betichten van elkaar werkt alleen maar destructief en vertraagt het proces. Feedback is natuurlijk altijd welkom, als het maar op feiten is gebaseerd en we ermee verder kunnen. Het kan toch niet zo zijn dat we ons meer zorgen moeten maken over dingen die in het verleden zijn gebeurd, dan over wat ons nu en in de toekomst te doen staat?”, stelt Danial terecht.
Positieve ontwikkelingen
“Dat is waar. Maar lukt het je dan wel om positief naar die toekomst te blijven kijken?”, vraagt Hans.
“Oh ja, zeker! Er zijn zoveel belangrijke resultaten die onze aanpak ondersteunen. Zo is de verblijfsduur bij Antonius verkort naar gemiddeld 4 maanden, terwijl dit voorheen het dubbele was. Ook zijn we druk bezig met het afbouwen van het aantal gesloten bedden en het opbouwen van effectieve alternatieven. Dat zijn dingen om trots op te zijn,” glundert Danial. “Een ander groot pluspunt is ons personeel. We hebben echt een enorm kundig team met een hoge betrokkenheid en weinig doorloop. Die vastberadenheid om door te gaan in zo’n uitdagende periode is natuurlijk goud waard.”