Darcy (22) krijgt pas een week voor de fotoshoot van “Getekend door het leven” plaatsvindt het verzoek om mee te doen. Deze vraag krijgt ze via de Rotterdamse Douwers, een initiatief van Rotterdammers die zich belangeloos inzetten voor jongeren en hen helpen een netwerk om zich heen op te bouwen. Darcy hoeft er niet lang over na te denken en besluit aan het project mee te werken. ‘Op de dag zelf heb ik pas het concept bedacht en mijn tekst geschreven. Voor iemand met perfectionisme is dat vrij spannend,’ lacht ze. Darcy is blij met het eindresultaat: ‘Juist door die spontaniteit is er iets moois en dierbaars ontstaan.'
"Getekend door het leven” is een fotoproject waarin veertien jongeren hun verhaal vertellen aan de hand van een foto van hun lichaamstekening. De expositie was de hele zomer te zien in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam en is nu ook op locatie te reserveren. Darcy was destijds samen met haar twee beste vrienden aanwezig bij de opening. ‘Ze waren vooral heel trots op me,’ zegt ze. Het resultaat van de expositie heeft een grote indruk op haar achtergelaten: ‘Ik vond het heel mooi. Het was zó professioneel aangepakt. De foto’s krijgen echt de aandacht die ze verdienen. Het is een wezenlijke tentoonstelling. Het gaat echt over iets. En zo is het ook opgevangen door het publiek.’
Foto: Marieke Struijk
Niet vanzelfsprekend
Dat Darcy zo spontaan ‘ja’ heeft gezegd tegen het project is niet vanzelfsprekend. Sterker nog, dit had ze een aantal jaar geleden niet kunnen bedenken. ‘Ik heb me altijd heel erg weggestopt zodat ik niet gezien zou worden. Ik dacht altijd: “Ik kan beter niet gezien worden want dan kunnen mensen me niks doen”’.
Toen ze vijf jaar was viel het een juf van de lagere school op dat Darcy’s gedrag erg was omgeslagen. ‘Van een heel vrolijk, vriendelijk vlindertje was ik veranderd in een meisje dat heel depressief oogde. Ik schrok van alles,’ vertelt ze. ‘Dit was de aanzet tot mijn eerste bezoek aan een kindertherapeut. Zij is de liefste persoon die ik ooit heb ontmoet in de hele jeugdzorg, maar mijn problemen waren op dat punt al zo groot dat die kindertherapeut er niet heel veel meer aan kon doen. Dat was het begin. Ik heb nu inmiddels 18 jaar zorg achter de rug.’
Onzichtbare plekken
Het gaat een lange tijd niet goed met Darcy. Haar problemen blijken te zijn ontstaan door fysiek en seksueel trauma vanaf een jonge leeftijd, waardoor ze een posttraumatische stressstoornis (PTSS) ontwikkelt. In die periode ervaart Darcy dat ze niet echt gezien wordt en er ontstaan nieuwe trauma’s door wat er in de jeugdzorg, op school en thuis gebeurt. Als ze dertien is wordt ze opgenomen in een instelling door haar onbehandelde PTSS. ‘Ik zag dit als een kans om weg te gaan uit mijn thuissituatie en eindelijk tijd voor mezelf te hebben.’
Op haar zevende begint Darcy met het openkrabben van haar huid en op haar veertiende, in de instelling, met het snijden van zichtzelf (automutilatie). ‘Dit was eerst alleen op onzichtbare plekken. Het was toen meer een soort ritueel om mezelf rustig te houden. Om het gevoel te krijgen dat ik bestond. Het zette de pijn die ik voelde in mijn hoofd om in iets fysieks. Op een gegeven moment voelde ik dan de fysieke pijn ook niet meer. Het klinkt misschien gek, maar het had iets meditatiefs.’ Darcy vertelt dat ze gedurende haar jeugd suïcidale gedachten ontwikkelde. 'Ik had het gevoel dat er nergens plek voor me was. Niet thuis, niet op school en niet in de jeugdzorg,' licht ze toe.
Kantelpunt
Ik denk dat, als het geen littekens had achtergelaten, ik veel langer met het snijden door was gegaan. In eerste instantie had ik geen problemen met de littekens, maar op mijn achttiende was er een soort kantelpunt in mijn leven. Ik maakte toen de beslissing dat ik wilde blijven leven. Dan is het opeens wel vervelend als je helemaal onder de littekens zit. Toen ben ik ermee gestopt.’
Het contrast tussen het jonge meisje dat haar littekens wil verbergen en de Darcy van nu die met een foto van haar littekens exposeert in het Nederlands Fotomuseum is groot. Hoe zit dat? ‘Een belangrijk deel van het proces om beter worden is uit mijn comfortzone stappen. Foto’s laten maken en daarmee in een museum hangen is echt in het diepe duiken, zeker wanneer het gaat om zo’n onderwerp.’ Darcy zegt dat, doordat ze een netwerk met mensen om zich heen heeft verzameld die haar steunen, het makkelijker is om dit soort impulsieve dingen te doen. ‘Ik doe sowieso veel meer rare en spontane dingen. Dat zorgt wel voor goede verhalen’, lacht ze.
Aandacht en zorg
Darcy is blij met de reacties op “Getekend door het leven”. ‘Ik heb gehoord het veel mensen heeft geëmotioneerd. Het kwam echt bij ze binnen. Ze konden zich herkennen in de verhalen. Niet de exacte belevenis was hetzelfde, maar het zoeken naar wie je bent en je eigen identiteit vinden is een thema dat voor veel mensen herkenbaar is. Wat mij het meeste deed? De aandacht en zorg die mensen, ook het publiek, hadden voor de werken die er hingen.’
“Het is een wezenlijke tentoonstelling. Het gaat echt over iets”
Darcy kan de tekst die ze bij haar foto heeft geschreven uit haar hoofd dicteren: ‘”De connecties die je maakt in het verleden zijn de patronen die je meeneemt naar het heden en de cirkels die je moet verbreken voor jouw toekomst.” Ik zit nu heel erg in die periode in mijn leven. Het verbreken van de patronen die ik heb opgedaan. Het zijn juist de overlevingsmechanismes waarmee je vroeger jezelf kon redden die je nu tegenhouden. De grootste veranderingen moeten vanuit jezelf komen,’ legt ze uit.
De Outcast
Darcy’s plannen voor de toekomst? Ze overweegt om psychologie te gaan studeren, maar dit weet ze nog niet zeker. ‘Als psycholoog of therapeut werken? Dat nooit. Ik heb de binnenkant van behandelkamers genoeg gezien in mijn leven,’ grapt ze. ‘Maar ik zou de psychologie zeker graag onderzoeken.’ Darcy vertelt dat ze op dit moment bezig is met het maken van een podcast met de toepasselijke naam “De Outcast”. ‘Ik wil alleen nog dingen doen die ik leuk vind en waar ik energie van krijg. Daarom ben ik begonnen met het maken van die podcast. Het gaat over jongeren en professionals in het jeugdzorgsysteem. Dit is pas sinds kort, maar het lijkt alsof alles opeens op z’n plek valt. Iedereen is enthousiast over mijn concept, ik leg connecties en er staan mensen achter me die geloven in mij en m’n project. Ze willen meedenken en meewerken en dat is fijn.'
Heb je gedachten over zelfmoord? Je kunt hier (anoniem) over praten door te bellen naar 0800-0113. Als je vragen hebt over het onderwerp kun je ook kijken op www.113.nl
Wil je de verhalen van "Getekend door het leven" delen met jouw collega's of studenten? Je kunt de tentoonstelling via deze link reserveren en ontvangen op jouw locatie!
"Getekend door het leven" is een initiatief van ExpEx Rotterdam in samenwerking met Gemeente Rotterdam. ExpEx staat voor Experienced Experts en bestaat uit een team van jonge ervaringsdeskundigen die de jeugdhulp structureel willen verbeteren. ExpEx is een samenwerkingsverband van iHUB, Enver en Youz.