Onlangs schreven we al over het project ‘Op weg naar inclusie’, waarmee we ons in de regio Groot-Amsterdam inzetten voor kansengelijkheid in het onderwijs. Altra College Haarlemmermeer is één van de VSO-scholen die zich hier hard voor maakt en een actieve rol heeft in het project. Schooldirecteur Pien Stroethoff: “Dit betreft een ontzettend belangrijk vraagstuk. Hoe kunnen wij het onderwijs écht passend maken voor iedere leerling? Ik zie nog te veel starheid in een aanbod dat gericht is op het ‘gemiddelde’ kind, waardoor jongeren die iets meer nodig hebben, buiten de boot vallen. Dat moet anders.”
Binnen het project ‘Op weg naar inclusie’ trachten we een belangrijke kwaliteitsslag te maken, zowel binnen onze eigen VSO-scholen als in de samenwerking met regulier onderwijs, zodat we leerlingen daadwerkelijk nieuwe keuzes en gelijke kansen kunnen bieden.
Samen richten op passende trajecten
Pien: “Sommige jongeren hebben nu eenmaal een grotere ondersteuningsbehoefte dan anderen. Het huidige reguliere onderwijs kan daar niet voor iedere leerling in voorzien. Het gespecialiseerd onderwijs kan dat wel, maar daar krijgen kinderen weer niet de toegang tot dezelfde kansen als de kinderen in het regulier onderwijs. Een inclusiever onderwijssysteem is dus nodig. En daar ligt de uitdaging voor mij: hoe maken wij dat systeem passend voor ieder kind, zonder dat je daarbij voorbij gaat aan individuele verschillen en ondersteuningsbehoeftes? Op onze school zien we jongeren met enorm veel potentie, er is alleen iets meer nodig om deze potentie naar boven te halen. Pas als we ons samen richten op écht passende trajecten, kunnen we werken aan kansengelijkheid. Dat kunnen we niet alleen; daar hebben we onze samenwerkingspartners heel hard bij nodig.”
Inzicht
Pien is meer dan gemotiveerd om haar steentje bij te dragen in het project. “Ik geloof echt in een andere organisatie van het onderwijs om meer maatwerk te kunnen bieden, meer oog voor het sociaal-emotionele aspect te hebben en meer aandacht voor het leren-leren,” vertelt ze verder. “Dus wie ben ik, wat kan ik en wat heb ik te leren (en hoe doe ik dat dan?). Onze leerlingen hebben inzicht nodig en meer hulp bij het leren-leren. Hoe maak ik een planning, hoe leer ik, hoe kan ik mijn boosheid onder controle houden, waar liggen mijn talenten? Uiteindelijk helpt inzicht om de motivatie van de jongere te verhogen: dit is het perspectief waar ik naartoe werk, en om daar te komen heb ik een schooldiploma nodig. Als het lukt om dat inzicht al in de onderbouw bij te brengen, kan dit er voor zorgen dat leerlingen kunnen terugkeren naar het reguliere VO en daar de bovenbouw kunnen afronden. Komt dit inzicht in de bovenbouw, dan werken we toe naar een andere duurzame vervolgplek, zoals werk, een mbo-opleiding, of een combinatie van die twee.”
Out-of-the-box denken
Het Altra College Haarlemmermeer zette al diverse stappen in het toewerken naar inclusiever onderwijs. Pien: “We zijn steeds beter in staat om onze trajecten af te stemmen op de leerling, maar het is belangrijk dat het reguliere VO daar ook meer stappen in zet. Zo hadden we een leerling die de overstap van onze 2 mavo naar regulier 3 mavo kon maken. Dat besloten we niet zomaar; daar ging een zorgvuldig ‘succesplan traject’ aan vooraf, waarbij we de leerling heel intensief hebben begeleid. Door omstandigheden had deze leerling alleen geen Frans gehad bij ons op school. De ontvangende school kon daardoor de leerling niet van ons overnemen; dit zou zorgen voor te veel problemen. Ik denk dan in zo'n geval: is daar geen aanpassing of uitzondering voor mogelijk? Out-of-the-box denken blijft soms lastig voor scholen, terwijl juist dat is wat we nodig hebben om het systeem gezamenlijk te kunnen veranderen.”
Droom
“Een andere wens die ik heb is dat het VSO dezelfde mogelijkheden krijgt als het praktijkonderwijs. Dat valt onder het reguliere VO,” vervolgt Pien haar verhaal. “Zij hebben zó veel meer praktijkmogelijkheden voor hun leerlingen, zoals prachtige werkplaatsen. Dat gun ik onze leerlingen ook! Maar het begint bij erkennen dat we vanuit alle hoeken naar elkaar toe moeten bewegen om samen tot een hernieuwd onderwijssysteem te kunnen komen. Dat is mijn droom!”