In deze doorgeefblog: Bas Draaijer, werkzaam als gedragswetenschapper (orthopedagoog i.o. GZ-psycholoog) op de locatie Harreveld. ‘Ik werk voornamelijk met jongeren die in een psychiatrische crisis zitten en die direct veiligheid nodig hebben. Vaak is niet duidelijk wat er precies aan de hand is, soms is er zelfs geen duidelijke hulpvraag. Waar dan te beginnen? Het leggen van die puzzel, daar ben ik goed in. Met die basis kan een effectieve behandeling worden ingezet en kunnen we de gesloten plaatsing zo kort mogelijk houden.’
Stallen
‘In het verleden heb ik als jeugdbeschermer gewerkt. Vanuit die functie heb ik regelmatig jongeren in gesloten jeugdzorg geplaatst. Ik vroeg me destijds vaker af wat er nou precies gebeurde binnen zo’n instelling. Wat doet een gesloten afdeling om zicht te krijgen op wat er aan de hand is? En hoe wordt toegewerkt naar verbetering van de situatie? Eerlijk is eerlijk: het resultaat vond ik vaak mager. En meestal ook niet passend bij de zware maatregel, namelijk het ontnemen van iemands vrijheid. Soms voelde het alsof we binnen het systeem meer bezig waren met ‘het stallen van een kind’ vanwege directe, acute onveiligheid dan met ‘het veranderen van de situatie’. Er was weinig diagnostiek en ook weinig behandeling.’
Foto: Vincent van Dordrecht
Veranderen
‘Zo’n anderhalf jaar geleden ging ik zelf in de gesloten jeugdzorg werken. Als gedragswetenschapper, want inmiddels had ik de opleiding orthopedagogiek gevolgd en met succes afgerond. Op Harreveld – de locatie waar ik werk – verblijft de meest complexe doelgroep van heel Nederland. Voor iedere jongere hebben we een eigen – vaak heel ingewikkelde – puzzel te leggen. Mijn ervaring is dat Harreveld diagnostiek en behandeling steeds belangrijker is gaan vinden. Tijdens een plaatsing zijn we veel meer dan voeger bezig om duidelijk te krijgen hoe we een situatie voor een jongere kunnen verbeteren. We kunnen er ook daadwerkelijk mee bezig zijn, doordat er drie concrete veranderingen binnen de organisatie hebben plaatsgevonden.
- De groepen zijn verkleind (minder jongeren met evenveel medewerkers). Hierdoor hebben pedagogisch medewerkers meer tijd om met een jongere en het gezin gesprekken te voeren en goed te kunnen observeren en interventies in te zetten. (en dus meer optimaal methodisch hun werk kunnen uitvoeren).
- Er zijn meer systeemwerkers gekomen. Zij gaan actief naar gezinsleden toe om een scherp gezinspatroon in beeld te krijgen van waaruit er samen met het gezin een plan kan komen hoe niet werkende patronen doorbroken kunnen worden.
- We zetten steeds vaker psychodiagnostisch onderzoek in. (naast observaties van medewerkers wetenschappelijk gefundeerde materialen inzetten om meer zicht te krijgen op het kind en het gezinssysteem).
Breed aanbod
'Deze veranderingen werpen vruchten af. Gedragswetenschappers zoals ik kunnen bij een jongere nu veel beter zicht krijgen op de in standhoudende en uitlokkende factoren die niet helpend gedrag, gedachtes en gevoelens veroorzaken, in combinatie met de gezinspatronen. En als we daar een goed beeld van hebben, kunnen we beter aan de slag met een passende behandeling. Op dat vlak is er het afgelopen jaar veel gebeurd binnen Harreveld. Van ‘een enkele therapie’ die werd gegeven zijn we gegroeid naar een breed aanbod van therapieën. Denk aan dramatherapie, muziektherapie, paardencoaching, cognitieve gedragstherapie of EMDR.’
Veel energie
‘Ik zie mooie verbeteringen binnen de specialistische jeugdzorg, maar we zijn er nog niet. We zouden eigenlijk voor elke jongere direct bij binnenkomst een systemisch werker willen hebben. Dat is nu nog niet zo. Soms zijn er oplopende wachtlijsten voor de psychodiagnostische onderzoeken en we hebben onvoldoende gedragswetenschappers in dienst om alle nodige gesprekken in rust te kunnen voeren. Genoeg punten ter verbetering en ook genoeg drijfveren om daarmee aan de slag te gaan. Want ik zie dat we jongeren niet meer ‘stallen’, maar dat we ze behandelen en hun situatie verbeteren. Gesloten plaatsingen duren ook korter en minder jongeren keren terug in de gesloten jeugdzorg. Daar leg ik graag de meest ingewikkelde puzzels voor. Met veel energie en elke dag opnieuw.’ #vooruit
Deze doorgeefblog is onderdeel van een reeks. Eerder kon je hier al het verhaal van Lieke van Domburgh lezen.
